Basismotieven
De
tegenstelling tussen enerzijds de klare, strakke, formele lijn en de
daarbij behorende geometrische vlakken, en anderzijds de 'onzuivere',
vloeiende, dynamische 'lijn' van plastische vormen, anders gezegd: de
spanning die er ligt tussen twee- en drie-dimensionaliteit, fascineert mij
al vele jaren. Deze spanning associeer ik met de door velen gevoelde
tegenstelling tussen verstand en gevoel.
Ik zoek naar een mogelijkheid om deze spanning schilderkunstig te
verbeelden.
Neo-plasticisme
Ik ben sterk geïnspireerd door de neo-plasticistische composities van Piet Mondriaan. Mondriaan was de eerste kunstschilder die de grillige vormen van de ons omringde werkelijkheid herleidde tot horizontale en verticale lijnen en rechthoekige vlakken. Daarbij bracht hij de veelkleurigheid van diezelfde werkelijkheid even radicaal terug tot haar essentie die gelegen is in de eenvoud van zwart, wit en de drie primaire kleuren: rood, geel en blauw.
Ik was diep onder de indruk toen ik Mondriaans werk enige jaren geleden op de grote overzichtstentoonstelling in Den Haag op ware grootte zag. Ik werd opeens geraakt door de spirituele kracht van zijn composities. Zijn werk gaf mij nieuwe aanknopingspunten voor wat ik in mijn schilderkunst wil uitdrukken. Maar ik besefte dat deze inspiratie slechts gedeeltelijk voldoende was.
Aboriginal dreamings
Ik put anderzijds inspiratie uit de betekenisvolle, rituele kunst van de Australische aboriginals. Net als bij Mondriaan spelen hun veelkleurige, dynamische composities zich af op het platte, twee-dimensionale vlak. Maar waar Mondriaans abstractie het resultaat is van rationele, kunsttheoretische overwegingen, zijn de abstracties van de aboriginals - 'dreamings' genaamd - veeleer intuïtief en komen zij voort uit een religieus-culturele traditie van vele duizenden jaren.
Deze oude Australische kunstvorm bood mij de oplossing voor mijn wens om meer dynamiek en emotie in mijn rechtlijnige, rationeel aandoende 'Mondriaan'-composities te krijgen. Tevens zag ik opeens de mogelijkheid om binnen één compositie twee 'kunstopvattingen' samen te brengen, die duizenden jaren van elkaar verschillen, maar waarmee ik me nauw verwant voel.
EENWORDING
Ik streef in mijn hybridische schilderijen naar herstel van de harmonie tussen gevoel en verstand, tussen het sensuele, aardse en het spirituele in de mens. Naar mijn mening is de moderne (i.c. Westerse) mens te veel speelbal geworden van de disharmonie - een innerlijke vervreemding - die de menselijke ontwikkeling vanaf de Grieken, maar zeker vanaf het ontstaan van het filosofisch-rationalisme, tussen die twee heeft laten ontstaan.
De (vermeende!) tegenstelling tussen gevoel en verstand wil ik in mijn werk niet afzwakken; zij is een realiteit geworden, die ik - hoewel met tegenzin - onderken. Ik zie het als een uitdaging om deze tegenstelling binnen één compositie harmonieus te maken, waarbij ik het ene door het andere probeer te versterken. Beide elementen - die wij, modern als wij zijn, in onszelf als zo tegenstrijdig ervaren - wil ik in hun extremiteit zichtbaar laten blijven. Volgens mij kunnen die twee kanten alleen op die manier werkelijk integreren. Het is net zoiets als de eenwording tussen man en vrouw...